Categorie: IE-recht

Intellectueel eigendomsrechten: het modelrecht

Elke ondernemer krijgt er wel een keer mee te maken: intellectueel eigendom. Er zijn vele soorten intellectuele eigendom, zoals merken, handelsnamen en auteursrechten. Maar hoe verkrijg je deze intellectuele eigendommen? En hoe kun je deze beschermen? In een serie blogs zullen de advocaten van Yur van de sectie Intellectueel eigendomsrecht de meest voorkomende intellectuele eigendommen bespreken. In dit artikel bespreken wij het modelrecht.

Modelrecht betekenis

Het modelrecht biedt bescherming aan tekeningen en modellen. Regels omtrent het modelrecht zijn neergelegd in het Benelux-Verdrag inzake de intellectuele eigendom, het BVIE.

Een model of tekening

Een tekening of model wordt in het BVIE omschreven als “het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel daarvan.” Onder een voortbrengsel wordt verstaan: een voorwerp, dat op industriële of ambachtelijke wijze is gemaakt. Tekeningen zien op een tweedimensionaal uiterlijk, zoals het patroon van een stof. Modellen zien op een driedimensionaal uiterlijk, zoals het uiterlijk van een stoel. Het visuele uiterlijk van het voortbrengsel staat dus centraal.

Een tekening of model kan op twee manieren worden beschermd: via het auteursrecht en/of via het modelrecht. Op een product kan ook een modelrecht en/of een auteursrecht gevestigd zijn.

Bescherming model of tekening via het auteursrecht

In de auteurswet staat dat tekeningen en modellen ook door het auteursrecht kunnen worden beschermd. Als een tekening of model aan bepaalde vereisten voldoet, ontstaat het recht automatisch. Meer informatie over het auteursrecht is in dit artikel uitgewerkt. Degene die het modelrecht heeft, wordt vermoed ook het auteursrecht in handen te hebben.

Bescherming model of tekening via het BVIE

Een tekening of model kan via het BVIE worden beschermd, indien aan twee vereisten is voldaan. De tekening of het model moet (i) nieuw zijn en (ii) een eigen karakter hebben.

  • Een tekening of model wordt als “nieuw” beschouwd, indien er geen identieke tekening of identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld vóór de datum van depot;
  • Bepalend bij het vereiste van “een eigen karakter” is de algemene indruk die een tekening of model bij de geïnformeerde gebruiker wekt: deze algemene indruk moet verschillen van de algemene indruk die bij deze persoon wordt opgewekt door een ouder model.

Verkrijging modelrecht

Verkrijging (en daarmee in beginsel de bescherming) van het modelrecht geschiedt door inschrijving van het depot bij het Benelux-Bureau (of het Internationaal-Bureau). De inschrijving vormt echter geen garantie voor een onaantastbaar model, omdat het Benelux Bureau een lijdelijke rol vervult. Dat betekent dat zich in het register “modellen” kunnen bevinden, die niet aan de bovengenoemde vereisten voldoen.

Duur modelrecht

De inschrijving van een Benelux-depot heeft een geldigheidsduur van vijf jaren. De inschrijving kan iedere keer met vijf jaren worden vernieuwd. Er is wel een maximale geldigheidsduur van 25 jaren.

Inbreuk modelrecht

De modelrechthebbende kan zich verzetten tegen het gebruik van de tekening of het model waar het modelrecht op rust. Bij gebruik kun je denken aan het vervaardigen, verkopen of tentoonstellen van het model. Hierop bestaan enkele uitzonderingen. Het gebruiken van het model in de privésfeer is bijvoorbeeld wel toegestaan. Maar dat gebruik mag dan geen commerciële doeleinden hebben. Bovendien is het gebruik toegestaan wanneer het gaat om handelingen die zien op reproductie (i) ter illustratie en (ii) ten behoeve van het onderwijs.

De modelrechthebbende kan in een procedure de volgende vorderingen tegen de inbreukmaker instellen:

  • Schadevergoeding;
  • Afgifte van de goederen die een inbreuk maken op het modelrecht;
  • Afdragen van de genoten winst;
  • Terugroeping/definitieve verwijdering uit het handelsverkeer;
  • Een voorlopig bevel (waarmee dreigende inbreuken worden voorkomen of aan voortzetting van de inbreuk de voorwaarde wordt verbonden dat de modelrechthebbende een schadevergoeding ontvangt);
  • Informatieverschaffing met betrekking tot de distributiekanalen. 

Advies modelrecht

Advies of hulp nodig? Yur helpt jou graag met vragen over modelrechten. Neem gerust contact op met advocaat Margriet Kooiman en Süreyya Soyçiçek van de sectie Intellectueel eigendomsrechten.

Lees hier meer over andere intellectueel eigendomsrechten

Meer weten over andere intellectueel eigendomsrechten?

Gerelateerd nieuws:

crompouce en modelrecht
5 december 2023

De crompouce: merkrecht en modelrecht

In de wereld van culinaire creaties en gastronomische innovaties duikt af en toe een gerecht op dat de grenzen van conventie overschrijdt. Een opme…

Lees verder
Contracteren in de Cloud; waar moet je als SaaS afnemer op letten Drie juridische tips!
21 november 2023

Contracteren in de Cloud; waar moet je als SaaS afnemer op letten? Drie juridische tips!

Cloud computing, ooit een noviteit, is inmiddels dagelijkse praktijk. Cloud computing is het on-demand leveren (of ontvangen) van IT-diensten via i…

Lees verder

Terug naar overzicht