Zekerheden die ook daadwerkelijk zekerheid bieden; het pandrecht

In de vorige blog over zekerheden is besproken wat zekerheden eigenlijk zijn en welke zekerheidsrechten er bestaan. Ook is benadrukt dat het vestigen van zekerheden van groot belang kan zijn bij het uitlenen van geld. In de serie vervolgblogs zal iedere eerdergenoemde zekerheid apart besproken worden. Deze blog zal over het pandrecht gaan. Want wat is een pandrecht nu eigenlijk? En op welk moment kan het vestigen van zo’n recht nuttig zijn?

Wat is het pandrecht?

Een pandrecht is een zakelijk zekerheidsrecht dat bijvoorbeeld op een vordering of een roerende zaak gevestigd kan worden. Het doel van dit recht is zekerheid creëren dat een tegenprestatie, zoals een geldlening, uiteindelijk zal worden voldaan. Indien niet aan deze tegenprestatie wordt voldaan, zorgt het pandrecht ervoor dat degene die het recht vestigt (de pandhouder) het goed mag verkopen of een vordering mag innen. Met de opbrengst kan vervolgens de schuld worden voldaan. Er bestaan twee soorten van dit recht: het vuist- en het vuistloos (of stil) pandrecht.

Wat is het vuistpandrecht?

Een vuistpand is het recht waarbij het goed waarop het pandrecht rust in de macht van de pandhouder of derde komt. Degene die de zaak in pand geeft (de pandgever) heeft het goed dan dus niet in zijn bezit. Het vuistpandrecht kan gevestigd worden door het goed daadwerkelijk bij de pandhouder onder te brengen.

Wat is het vuistloos of ‘stil’ pandrecht

Een vuistloos (of stil) pandrecht ziet op de situatie waarbij het goed waarop het pand rust bij de pandgever blijft. Een vuistloos pandrecht kan gevestigd worden door een akte op te stellen en deze te ondertekenen. Dit kan bij de notaris, maar ook in een onderhandse akte (overeenkomst).

Voorbeeld vuistloos 

Een voorbeeld: bedrijf A wil graag een dure machine aanschaffen. Daarvoor sluit zij een financieringsovereenkomst met de bank. In ruil hiervoor wil de bank een pandrecht op de machine hebben zodat zij zekerheid heeft dat de lening wordt voldaan. Een vuistpandrecht is hier geen mogelijkheid. Als de bank de machine immers onder zich houdt kan bedrijf A zijn werkzaamheden niet verrichten. In deze situatie is een vuistloos pandrecht dus een uitkomst.

Een vuistloos pandrecht moet wel worden geregistreerd bij de Belastingdienst wanneer het recht niet in een notariële akte wordt vastgelegd. De pandhouder kan dan bewijzen op welk moment het pandrecht is gevestigd.

Voordelen

Een dergelijk recht vestigen brengt enkele voordelen met zich mee. Met een pandrecht op een bepaald goed, ben jij een zogenaamde ‘separatist’ in geval van faillissement. Dit betekent dat jij als pandhouder kunt handelen alsof er geen faillissement is. Vaak blijft bij een faillissement immers weinig over voor de “normale” schuldeisers. Daarnaast geldt bij dit recht het ‘recht van parate executie’. Dat houdt in dat jij direct over kunt gaat tot verkoop van de zaak/zaken, indien de schuldenaar niet aan zijn verplichtingen voldoet. Hier hoeft dus geen rechter bij betrokken te worden. De vordering op de schuldenaar moet dan natuurlijk wel vaststaan.

Hoe gebruik ik dit in de praktijk?

Het hangt dus af van de omstandigheden van het geval welk zekerheidsrecht voor jou het meest geschikt is. Het overeenkomen of inroepen van zekerheden kan erg ingewikkeld zijn en er komt een hoop bij kijken. Heb jij vragen over (het vestigen van) de verschillende zekerheidsrechten? Neem dan gerust contact met ons op.