Surseance van betaling: wanneer is het zinvol?
YUR.Wanneer een onderneming tijdelijk haar financiële verplichtingen niet meer kan nakomen, is een faillissement niet per se de enige of beste optie. Soms biedt een surseance van betaling uitkomst. Wat is surseance van betaling precies, wat zijn de gevolgen en wanneer is het verstandig om dit aan te vragen?
Wat is surseance van betaling?
Surseance van betaling – letterlijk: uitstel van betaling – is een wettelijke regeling waarmee een onderneming tijdelijk beschermd wordt tegen haar schuldeisers. Het doel hiervan is om lucht te creëren. De onderneming krijgt een adempauze, waarin gezocht kan worden naar oplossingen om het bedrijf weer financieel gezond te maken.
Een belangrijke opmerking: surseance van betaling is géén kwijtschelding van schulden, maar tijdelijk uitstel van de betalingsverplichting. Alleen schulden die zijn ontstaan vóór de uitspraak van de surseance kunnen onder deze regeling vallen.
Hoe werkt het?
Surseance van betaling kan uitsluitend door de schuldenaar zelf worden aangevraagd. Een advocaat dient het verzoek in bij de rechtbank. Wanneer aan de formele eisen is voldaan, wordt de surseance in de meeste gevallen direct voorlopig verleend. Tegelijk benoemt de rechtbank een bewindvoerder.
Deze bewindvoerder is een cruciale figuur in het proces. De bestuurder blijft in functie, maar mag alleen nog belangrijke beslissingen nemen met toestemming van de bewindvoerder. Samen proberen zij het tij te keren.
Wat doet de bewindvoerder?
De bewindvoerder toetst onder andere de ingediende schulden en stelt een schuldenlijst op. Indien gewenst kan tijdens de surseance een akkoord aan schuldeisers worden aangeboden. Als een meerderheid (zowel in aantal als in vertegenwoordigd bedrag) akkoord gaat, kan dit door de rechter worden gehomologeerd (bekrachtigd). Wordt het akkoord aangenomen, dan komt de surseance ten einde en kan de onderneming verder zonder bewindvoerder.
Wanneer is surseance een verstandige keuze?
Surseance van betaling is bedoeld voor ondernemingen met tijdelijke liquiditeitsproblemen, die op termijn wel weer gezond kunnen opereren. Denk aan bedrijven die wachten op nieuwe financiering, de verkoop van activa of een reorganisatie.
In de praktijk blijkt echter dat veel surseances alsnog uitmonden in faillissement. Vaak is de financiële schade al te groot, of ontbreekt het aan draagvlak bij schuldeisers voor een akkoord.
Toch kan surseance van betaling strategisch worden ingezet:
- Tijd winnen om een akkoord voor te bereiden
- Doorstart voorbereiden (pre-pack)
- Personeelsbestand reorganiseren (met instemming bewindvoerder).
Geen aandeelhoudersbesluit nodig, in tegenstelling tot een faillissementsaanvraag
Belangrijke beperkingen
Surseance geldt niet voor álle schulden. Zo blijven belastingschulden en schulden met zekerheden (zoals pand- of hypotheekrechten) gewoon opeisbaar. Deze schuldeisers kunnen dus buiten de surseance om opereren. Ook is de onderneming verantwoordelijk voor de kosten van de bewindvoerder.
Surseance vs. faillissement vs WHOA
Surseance van betaling is slechts één van de instrumenten in het herstructureringsrecht. Sinds 2021 kunnen bedrijven ook gebruik maken van de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord). Via de WHOA kan een akkoord worden gesloten met schuldeisers zónder dat een surseance of faillissement nodig is – onder bepaalde omstandigheden ook tegen de wil van een deel van de schuldeisers in. Nieuwsgierig? Bekijk hier het WHOA stappenplan.
Waar surseance vooral geschikt is voor tijdelijke bescherming en samenwerking met schuldeisers, biedt de WHOA een meer flexibele aanpak – ook voor ondernemingen waarvan de continuïteit zonder sanering van haar schulden, niet gewaarborgd is.
Conclusie
Surseance van betaling is een serieus en zwaar middel, maar kan – mits op het juiste moment ingezet, een levenslijn zijn voor ondernemingen in financiële moeilijkheden. De sleutel tot succes ligt in de voorbereiding, tijdige actie en deskundige begeleiding.
Heeft jouw onderneming moeite om schulden af te lossen en is er uitzicht op herstel? Neem dan contact op met één van onze insolventie- en herstructuring specialisten. Wij denken graag mee over de beste route voor jouw situatie.